Gasteria
Gasteria batesiana
is de meest noordelijk groeiende gasteria: te vinden doorheen Noordelijk Natal, Swaziland en Gauteng. De plant vormt een vlake rozette van bladeren die een massa tubercles vertonen. In de zin kleurt de plant mooi rood. Er bestaan een 3-tal variaties. De plant op deze foto -uit de omgeving van de Klipwal Goldmine - is min of meer typerend.
Gasteria batesiana
Deze variëteit van batesiana komt uit de omgeving van het stadje Barberton. Hij valt op door de mosgroene kleur die in de zon donkerpaars kan worden. Een superbe plant!
Gasteria bicolor
is een heel variabele soort met erg kleinblijvende varieteiten, 'minima', en grote planten die soms mooi spirald groeien. Deze soort ontwikkelt een zekere mate van stam. Het blad is erg glad en bijna steeds wit-groen gevlekt. Is nogal gevoelig aan zwarte vlek.
Gasteria brachyphylla
groeit in de kleine Karroo in Z._afrika. Herkenbaar aan de grote, brede, donkergroene, gladde bladeren al of niet met stippen. Sommige planten die binnenskamers gekweekt worden kunnen prachtig groot worden met bladeren tot 30cm lang. G. brachyphylla heeft dezelfde kleine bloemen als G. disticha maar is er onmiddellijk van te onderscheiden omdat het blad van deze laatste altijd mat is en niet glad.
Gasteria excelsa
is de meest forse gasteria uit de Eastern Cape. De planten vormen een grote rozette van zeer harde, forse bladeren die tot een 1/2 meter lang kunnen worden met een bloeistengel tot 1,5m hoog. Door die grootte wordt hij soms verward met een Aloe of een Agave. je hebt er dus een redelijk grote pot voor nodig. Ook hier bestaat er heel wat variatie en sommige vormen blijven compacter.
De vorm op de foto is de varieteit 'Calla' uit Calla. De plant wordt middelmatig groot en heeft zeer brede, gegolfde bladeren.
Gasteria pillansii
is de enige soort uit het westen: Namaqualand en Namibië. De plant groeit er typisch in rotsspleten beschut voor de felle zon. Net als disticha heeft hij een mat bladoppervlak en vertoont duidelijke cremekleurige stippen op een grasgroene achtergrond. Een duidelijker onderscheid kan je maken via de bloemen: pillansii heeft langgerekt 'Aloe'-bloemen terwijl de bloemen van disticha klein, kort en dik zijn.
Gasteria rawlinsonii
is het buitenbeentje onder de gasterias want hij een lange hangende stengel waarop de bladeren een soort laddertje maken. Ideaal dus voor een hangpot. De plant houdt eerdere van schaduw en regelmatig een goede gietbeurt.
Gasteria vlokkii
is een zeldzaam plantje uit de bergen, erg koudebestendig. Het vormt een kleine, compacte rozette en spruit niet.
Gasteria armstrongii
Gasteria armstrongii is een zeer compacte plant die vlak op de grond groeit en er zelf half verscholen in zit.
Samen met Aloe's zijn Gasteria's reeds sedert de 17de eeuw in Europe aanwezig, ingevoerd door botanisten uit Zuid-Afrika.
Het zijn kleine tot grote vetplanten, meestal gekenmerkt door hun op elkaar liggende, groen gevlekte bladeren. De lange bloeistengels met de kleine, mooi rode, buikvormige bloemen zijn een spektakel op zich. Daarenboven zijn die bloemen ook nog eens eetbaar: e worden in zuid-afrika regelmatig in een stoofpotje verwerkt.
In feite vormen ze ideale kamerplanten voor de vensterbank. Ze groeien nogal traag, vragen een lichte, maar geen sterk zonnige plaats, regelmatige watergift en zijn over het algemeen makkelijk te kweken.
In een Gasteria's moet je investeren: je start van een klein lelijk eendje als prille zaailing, maar met wat geluk heb je 10 jaar later een prachtige zwaan van een plant.
Helaas worden ze door veel cactusliefhebbers als een klasse minder beschouwd en onder het tablet geschoven en vergeten, wat ze niet minder doet groeien!
Foto's en beschrijvingen: Jan Vandorpe.
Groei:
- de grotere soorten vragen al snel een grotere pot, toch moet je oppassen dat de grond goed draineert. Rot kan optreden als ze te lang natte voeten hebben
- Soorten met een ruw mat blad zoals G. pillansii, G. disticha, G. baylissiana houden van een luchtiger, stenige grond: zij hebben het liever droog dan nat
- Mocht je ze buitenzetten, geef dan wat beschutting tegen te felle zon en regen
- Ze groeien vanaf de vroege zomer tot laat in de herfst. Als je dan wat bijverwarmt zullen je Gasteria's lekker doorgroeien tot in de winter.
- tip: de bloemen van G. disticha en brachyphylla zijn eetbaar!
Licht:
- Gasteria's vragen niet zo'n speciale verzorging, over het algemeen willen ze een lichte standplaats maar geen felle zon
- het zijn ideale vensterbank planten
Ziektes:
- Gasteria's hebben niet veel last van wolluis, wortelluis of spint. Wel oppassen voor slakkenvraat als je ze buitenzet!
- Gasteria's kunnen last hebben van 'zwarte vlek', een schimmelaantasting die een lelijke, ronde, inktzwarte vlek veroorzaakt op het blad. De oorzaak is waarschijnlijk te vinden in te koude, vochtige omstandigheden. Er is helaas geen remedie.
Vermeerderen:
- Gasteria's zaaien heel makkelijk, ook zelf zaad winnen is niet moeilijk
- Bijna alle soorten geven met tijd zijscheuten
- Plaats een afgebroken blad in de schaduw op wat aarde en wacht. Het zal na verloop van tijd wortelen en wat later verschijnen kleine plantjes aan de bladvoet